Europejska Konwencja Praw Człowieka

Istota

Europejska konwencja praw człowieka to umowa międzynarodowa pomiędzy państwami Rady Europy (obecnie 47 państw). Dotyczy ona podstawowych praw i wolności człowieka. Po raz pierwszy w Europie weszła w życie 3 września 1953 roku, a w Polsce 19 stycznia 1993 roku. Sporządzona jest w dwóch językach – angielskim i francuskim. Używając konwencji powołany został międzynarodowy europejski organ sądowniczy – Europejski Trybunał Praw Człowieka. Skargi do niego mogą być kierowane w sposób indywidualne oraz międzypaństwowy. Aktualnie konwencja składa się z 47 stron i przeprowadzone na niej zostały 2 reformy.

„Klejnot w koronie”

Europejska konwencja praw człowieka ma jedną z najważniejszych pozycji w Radzie Europy. Z tego powodu nosi miano „klejnotu w koronie”. Szczególnie istotna jest z powodu określenia podstawowych praw i wolności człowieka oraz ewentualnych skutków nieprzestrzegania/naruszenia ich przez osoby trzecie w tym wyznaczenia odszkodowania w formie finansowej.

Prawa

W treści konwencji i protokołów dodatkowych znajduje się mnóstwo praw i obowiązków, a mianowicie:

– 9 osobnych praw (w tym prawo do życia, prawo do nauki),

– 11 zakazów (na przykład zakaz niewolnictwa i tortur),

– 3 wolności (myśli, słowa itp.),

– inne (takie jak np. równość małżonków w sferze cywilnoprawnej czy też odszkodowanie za niesłuszne skazanie)

Obowiązywanie

Z Europejskiej konwencji praw człowieka mogą korzystać wszyscy znajdujący się pod władzą państw należących do Rady Europy. W skład mogą więc wchodzić wszyscy ludzie o ile powyższy wymóg zostanie spełniony. Konwencja jest ważna wszędzie tam gdzie jurysdykcje prowadzi kraj np. na pokładzie samolotu.

Skargi międzypaństwowe, indywidualne, kontakt

Skargi międzypaństwowe polegają na procesie, w którym jedno państwo oskarża drugie o nie przestrzeganie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Zdarzało się to jednak bardzo rzadko, ponieważ taki incydent mógł spowodować pogorszenie się stosunków między tymi krajami.

Często zaś ma się do czynienia ze skargami indywidualnymi. Jednakże aby mogła zostać ona złożona potrzeba spełnić kilka podstawowych warunków dotyczących konwencji:

– skargę wnosi ofiara naruszenia praw,

– skarga musi odnosić się wyłącznie do naruszenia praw zagwarantowanych,

– sprawcą była władza publiczna,

– naruszenie zdarzyło się naprawdę,

– nie można już odnieść się do żadnego krajowego ośrodka odwoławczego,

– została wniesiona w terminie do 6 miesięcy od ostatniej decyzji krajowej,

– dotyczą naruszeń dokonanych po wejście konwencji w życie,

– trzeba określić kto składa skargę (podać podstawowe informacje),

– musi być nowe (tzn. taka, która nie była sądzona przez Trybunał w przeszłości),

– nie składało się wcześniej skarg do innych organizacji międzynarodowych,

– nie można podawać fałszywych faktów,

– oskarżony faktycznie ucierpiał na naruszeniu jego praw i wolności.